مقدمه: فعالیتهای روزمره زندگی به سالمندان این امکان را میدهد که استقلال خود را حفظ نموده و با توجه به اینکه متغیرهای دموگرافیک میتوانند بر توانایی افراد سالمند در انجام این فعالیتها موثر باشند، لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی وضعیت فعالیتهای روزمره زندگی افراد سالمند و عوامل مرتبط با آن در افراد سالمند شهرستان بجنورد (شهری و روستایی) انجام شد. روش کار: در این مطالعه مقطعی 450 فرد سالمند با نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند که از پرسشنامه دموگرافیک و پرسشنامه های فعالیتهای اساسی و ابزاری زندگی و سوالات باز برای بررسی فعالیتهای پیشرفته روزمره زندگی استفاده شده است. داده ها توسط نرم افزار SPSS (نسخه 24) و آزمونهای ناپارامتریک مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: در بررسی فعالیتهای اساسی زندگی روزمره سالمندان، 4 / 95 درصد مستقل، 9 / 3 درصد کمی وابسته و 7 / 0 درصد کام لاا وابسته با میانگین 74 / 1 ±,49 / 15 بودند که با سن، درآمد، بیماریهای مزمن و مصرف داروها ارتباط معنی دار آماری دارد (05 / 0 > P). در رابطه با فعالیتهای ابزاری زندگی روزمره، 5 / 71 درصد مستقل، 4 / 16 درصد وابسته و 1 / 12 درصد کاملاا وابسته با میانگین 36 / 3 ±,30 / 11 بودند و با سن، جنس، تحصیلات، تاهل، بیماریهای مزمن و مصرف داروها ارتباط معنی دار آماری دارد (05 / 0 > P77 / 9) درصد سالمندان مورد مطالعه در فعالیتهای اجتماعی شرکت مینمایند که با سن، جنس، تحصیلات، تاهل، درآمد، بیماری های مزمن و مصرف داروها ارتباط معنی دار آماری دارد (05 / 0 > P). نتیجه گیری: متغیرهای دموگرافیک بر سطح فعالیتهای زندگی روزمره افراد سالمند موثر بوده و میتوان با در نظر گرفتن این عوامل، برنامه ریزی مناسب برای ارتقاء سطح فعالیتها و بهبود شیوه زندگی افراد سالمند، انجام داد.

پیشرفت فزاینده علم پزشکی از یک سو و گسترش روزافزون خدمات بهداشتی از سوی دیگر باعث پیر شدن جمعیت در کشورهای توسعه یافته شده است، کشورهای رو به رشد نیز به زودی با مساله ای به نام سالمندی روبرو خواهند بود. آمارها نشان دهنده روند رو به رشد این مساله در کشور ما نیز می باشد. لذا حایز اهمیت است که مهمترین عوامل مرتبط با وضعیت فعالیتهای روزمره زندگی در این گروه سنی شناخته شود تا با برنامه ریزی صحیح نسبت به هر چه خود گردان تر کردن آنان اقدام شود. این مطالعه توصیفی – تحلیلی با هدف بررسی وضعیت فعالیتهای روزمره زندگی و عوامل مرتبط با آن در سالمندان 65 ساله و بالاتر شهر یزد به صورت مقطعی انجام گرفت. تعداد 1230 سالمند مشتمل بر 585 زن و 645 مرد به صورت نمونه گیری تصادفی خوشه ای از بین مناطق مختلف شهر یزد در تحقیق وارد شدند. یافته ها بیانگر آن بود که سالمندان مورد بررسی از 1.3 تا 26.9 درصد در انجام 8 فعالیت روزمره زندگی محدودیت کامل داشتند. زنان در مجموع بطور معنی داری بیشتر از مردان در انجام فعالیتهای مورد بررسی محدودیت داشتند. اختلاف معنی داری به لحاظ آماری بین وضعیت فعالیتهای روزمره زندگی در سالمندان شهر و روستا مشاهده نشد. عدم توانایی در انجام فعالیتها در سالمندان بی سواد و نیز سالمندانی که شغل قبلی آنان کارمندی بود بیشتر دیده شد. اختلافی از لحاظ آماری بین سالمندان مسلمان و غیر مسلمان دیده نشد. عدم توانایی انجام فعالیتهای روزمره زندگی در سالمندان بدون همسر، آنهایی که با فرزندان ازدواج کرده خود زندگی می کردند و سالمندان بیکار بیشتر دیده شد. اختلافی بین سالمندانی که سابقه حادثه ای را ذکر کردند با سالمندانی که این سابقه را نداشتند دیده نشد و سالمندانی که سابقه استعمال دخانیات داشتند در انجام تعدادی از فعالیتهای مورد بررسی محدودیت کمتری داشتند. نتایج تحقیق نشان داد سالمندان مسن تر و سالمندانی که با وضعیتهای مزمن بیشتری درگیر بودند در انجام فعالیتها محدودیت بیشتری داشتند.

هدف: همانطور که طول عمر افراد افزایش می یابد، اهمیت رفتارهای ارتقا دهنده سلامت نیز، با توجه به حفظ کارکرد و استقلال افراد و افزایش کیفیت زندگی آنها، روز به روز بیشتر آشکار می شود. پژوهش حاضر با هدف تعیین ارتباط رفتارهای ارتقا دهنده سلامت با سطح ADL و IADL در سالمندان غرب تهران انجام گرفته است.روش بررسی: این مطالعه از نوع همبستگی بود که بر روی 410 نفر از افراد بالای 60 سال ساکن منطقه غرب تهران انجام گرفت. روش نمونه گیری از نوع چند مرحله ای بود و از ابزار پژوهش شامل چک لیست مربوط به رفتارهای ارتقا دهنده سلامت و پرسشنامه مربوط به فعالیت های جسمی، که از دو بخش سوالات مربوط به ADL (فعالیتهای روزمره زندگی) و IADL (فعالیتهای ابزاری زندگی) تشکیل شده است، استفاده شد. اطلاعات مربوط به واحدهای مورد پژوهش از طریق مصاحبه گردآوری شد. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آزمون تی- تست استفاده شد.یافته ها: بین فعالیتهای روزمره زندگی (ADL) و رفتارهای «انجام ورزش یا پیاده روی»، «مصرف شیر، لبنیات و غذاهای گوشتی»، «مصرف میوه و سبزیجات تازه»، «مصرف غذای کم نمک» و «مصرف غذای کم چرب» ارتباط معنی داری وجود داشت (p<0.05). همچنین بین فعالیتهای ابزاری زندگی (IADL) و رفتارهای «نکشیدن سیگار»، «مصرف نکردن الکل»، «انجام ورزش یا پیاده روی»، «مصرف غذای کم نمک»، «مصرف غذای کم چرب»، «مصرف شیر، لبنیات و غذاهای گوشتی» و «مصرف میوه و سبزیجات تازه» ارتباط معنی داری وجود داشت (p<0.05).نتیجه گیری: مطالعه نشان داد رفتارهای ارتقا دهنده سلامت با ADL و IADL ارتباط معنی داری داشت. لذا مراقبت دهنده های بهداشتی باید زمینه های تسهیل رفتارهای ارتقا دهنده سلامت را از طریق برنامه های سلامتی مثل رژیم غذایی صحیح، ورزش منظم و بررسی دوره ای وضعیت جسمانی فراهم آورند تا موجب افزایش فعالیتهای جسمی در سالمندان شده و از این طریق باعث حفظ و ارتقا زندگی سالم و فعال برای آنها شوند.

زمینه و هدف: اسکیزوفرنی یک اختلال ناتوان کننده است که محدودیت در عملکرد مستقل در فعالیتهای کارساز روزمره زندگی را به همراه دارد. با توجه به اهمیت بالای عملکرد روزمره در توانبخشی، این مطالعه با هدف مقایسه ظرفیت عملکردی فعالیتهای کارساز روزمره و اجرای این فعالیتها در زندگی روزمره، بنابر اظهار بیمار، در اسکیزوفرنی با افراد عادی همسان طراحی شده است. ارتباط بین ظرفیت عملکردی و اجرای فعالیتها در زندگی روزمره نیز مورد بررسی قرار گرفت.روش بررسی: 30 بیمار عضو انجمن حمایت از بیماران اسکیزوفرنی، و 30 نفر از کارکنان دانشکده توانبخشی به صورت نمونه گیری غیرتصادفی توسط آزمون ارزیابی اجرایی فعالیت های خودمراقبتی  (PASS)و مقیاس کارساز روزمره زندگی لاتون مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده ها توسط SPSS نسخه 14 تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد که بیماران اسکیزوفرنی در استقلال، فرایند، و کیفیت اجرا در آزمونPASS ، و نیز نمره کل مقیاس لاتون نمره کمتری کسب کردند. (P(v)<0.001 برای همه متغیرها)، هیچ همبستگی معناداری بین نتایح دو آزمون وجود نداشت.نتیجه گیری: به نظر می رسد ظرفیت عملکردی و توانایی اجرایی فعالیتهای کارساز روزمره در بیماران اسکیزوفرنی با محدودیت مواجه است. ولی، ظرفیت عملکردی با اجرای فعالیتها در زندگی روزمره ارتباط ندارد. با این وجود بررسی گسترده تر در جهت یافتن عوامل محدودکننده ضروری به نظر می رسد.

هدف: بیماری مولتیپل اسکلروزیس یکی از شایعترین بیماریهای سیستم عصبی مرکزی با ماهیت مزمن و غیر قابل پیش بینی و روندی رو به افزایش است. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر تکنیک آرامسازی پیشرونده عضلانی بر فعالیتهای روزمره زندگی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس می باشد.روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه مداخله ای و تجربی است که پس از انتخاب 66 نفر با نمونه گیری هدفمند و به روش در دسترس، نمونه ها به صورت تصادفی به دو گروه شاهد و آزمون تخصیص داده شدند. پس از یک جلسه آشناسازی نمونه ها با اهداف و روش مداخله و 63 جلسه اجرای تکنیک توسط گروه آزمون در مدت دو ماه، در حالیکه برای گروه شاهد هیچگونه مداخله ای انجام نشده بود، دو گروه مورد مقایسه قرار گرفتند. ابزارهای جمع آوری اطلاعات شامل پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک، پرسشنامه فعالیتهای روزمره زندگی و چک لیست های خود گزارش دهی بود. داده های خام با آزمونهای آماری تی زوجی، تی مستقل، آنالیز واریانس و تعیین همبستگی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: بر اساس نتایج حاصل، تفاوت معنی داری بین میانگین امتیاز کل و امتیاز ابعاد فعالیتهای روزمره زندگی قبل و بعد از مداخله در گروه آزمون وجود داشت (P<0.001)، ولی در مورد گروه شاهد این تفاوت معنی دار نمی باشد (P³0.253).بین میانگین امتیاز کل و امتیازات ابعاد مختلف فعالیتهای روزمره زندگی، یک ماه و دو ماه بعداز مداخله اختلاف معنی داری بین دو گروه شاهد و آزمون دیده شد (P<0.05). همچنین تفاوت معنی داری بین میانگین امتیازات بعد اجتماعی فعالیتهای روزمره زندگی در سه بار اندازه گیری بین دو گروه بدست آمد (P<0.02). در حالیکه این آزمون بین میانگین امتیازات سه بعد دیگر (فیزیکی، حسی، شخصی) فعالیتهای روزمره زندگی و امتیاز کلی تفاوت معنی داری را نشان نمی دهد (P³0.095.نتیجه گیری: با توجه به یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که اجرای تکنیک آرامسازی پیشرونده عضلانی در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس عملی است و اجرای این تکنیک باعث ارتقا سطح فعالیتهای روزمره زندگی این بیماران می گردد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین سطح فعالیتهای فیزیکی و شیوع بیماریهای مزمن در سالمندان غرب تهران انجام گرفت.روش بررسی: این مطالعه از نوع مقطعی بود که بر روی 410 نفر از افراد بالای 60 سال ساکن منطقه غرب تهران انجام گرفت. روش نمونه گیری از نوع خوشه ای چند مرحله ای بود داده ها از طریق پرسشنامه محقق ساخته و مصاحبه جمع آوری شد و برای تحلیل داده از آمار توصیفی، آزمون تی – تست و ANOVA استفاده شد.یافته ها: فعالیتهای روزمره زندگی با متغیرهای جنس، وضعیت اقتصادی، وضعیت سلامت فعلی، سطح تحصیلات و تعداد بیماریهای مزمن ارتباط معنی داری داشت (P<0.05). فعالیتهای ابزاری زندگی نیز با متغیرهای سن، جنس، سطح تحصیلات، وضعیت اقتصادی، وضعیت سلامت فعلی، ترکیب خانواده و تعداد بیماریهای مزمن ارتباط معنی دار آماری داشت (P<0.05). همچنین 86.8 درصد از نمونه ها حداقل از یک بیماری مزمن رنج می بردند.نتیجه گیری: مطالعه نشان داد متغیرهای مختلفی می توانند فعالیتهای فیزیکی سالمندان را تحت تاثیر قرار دهند. بیشتر سالمندان از نظر فعالیتهای فیزیکی مستقل بودند و اکثر آنها حداقل از یک بیماری مزمن رنج می بردند. لذا مراقبت دهنده های بهداشتی باید زمینه های تسهیل زندگی سالمندان را از طریق برنامه های آموزشی و نیز بررسی دوره ای وضعیت جسمانی فراهم آورند تا موجب ارتقا فعالیتهای فیزیکی در سالمندان شده و از این طریق باعث حفظ و ارتقا زندگی سالم و فعال برای آنها شوند.

مقدمه: هدف از این مطالعه یافتن ارتباط بین اجزای مختلف عملکرد حسی- حرکتی اندام تحتانی مبتلا با استقلال در فعالیت های پایه و ابزاری روزمری زندگی افراد سکته مغزی است.روش بررسی: ما یک مطالعه مقطعی روی 40 بیمار همی پلژی (21 مرد و 19 زن) 30 تا 70 ساله انجام دادیم که بطور غیر تصادفی از کلینیک های توانبخشی شهر تهران انتخاب شدند. عملکردحسی- حرکتی اندام تحتانی مبتلا با آزمون فوگل مایر و استقلال در فعایت های پایه و ابزاری روزمره زندگی با استفاده از آزمون های بارتل و لاوتون بررسی گردید و میزان همبستگی توسط ضریب اسپیرمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج: بین عملکرد حرکتی اندام تحتانی مبتلا با استقلال در فعالیت های پایه (p=0.002, r=0.482) و ابزاری (p=0.001, r=0.494) روزمره زندگی همبستگی معنی دار بود. بین سرعت و هماهنگی اندام تحتانی مبتلا با استقلال در فعالیت های پایه (p<0.001, r=0.601) و ابزاری (p=0.001, r=0.557) روزمره زندگی همبستگی معنی دار بود. درد مفاصل اندام تحتانی مبتلا تنها با استقلال در فعالیت های پایه (p=0.009, r=0.410) همبستگی معنی دار داشت. اما بین حس وحرکت غیر فعال مفاصل اندام تحتانی مبتلا با استقلال در فعالیت های پایه و ابزاری همبستگی وجود نداشت. بین عملکرد حسی- حرکتی اندام تحتانی مبتلا با استقلال در فعالیت های پایه (p=0.002, r=0.477) و ابزاری (p<0.001, r=0.495) روزمره زندگی همبستگی معنی دار بود.نتیجه گیری: بر اساس یافته های مطالعه حاضر عملکرد حسی- حرکتی اندام تحتانی مبتلا با استقلال بیماران سکته مغزی در فعالیت های پایه و ابزاری روزمره زندگی ارتباط دارد لذا پیشنهاد می شود در تمرینات توانبخشی این بیماران اجزای مختلف عملکرد حسی-حرکتی اندام تحتانی مورد توجه قرار گیرد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان تاثیر آسیب خفیف تا متوسط دو حس شنوایی و بینایی ناشی از کهولت بر فعالیتهای روزمره زندگی و تعادل سالمندان انجام گرفت. روش بررسی: در پژوهش تحلیلی و مورد- شاهدی حاضر، از بین 370 نفر سالمند ساکن در 6 آسایشگاه شمال تهران، 36 نفر بر اساس معیارهای لحاظ شده به روش نمونه گیری ساده و در دسترس انتخاب و آزمونهای شنوایی و بینایی به صورت اودیومتری و جداول E) اسنلن)، بر روی نمونه ها انجام و بر اساس این آزمونها افراد در 4 گروه قرار گرفتند: ا- افرادی که فقط دارای مشکل بینایی بودند 2- افرادی که فقط دارای مشکل شنوایی بودند 3- افراد دارای هر دو مشکل شنوایی و بینایی 4- افرادی که مشکل شنوایی و بینایی نداشتند. سپس آزمون های مربوط به فعالیت روزمره زندگی در سالمند و تست تعادلی برگ برای افراد هر 4 گروه انجام شد. نتایج با استفاده از آزمونهای تحلیل واریانس، کروسکال والیس و آزمون تعقیبی بن فرونی مورد تجزیه و تحلیل واقع شد. یافته ها: خطر نسبی وابستگی در امور مربوط به فعالیتهای روزمره زندگی در ابتلا به اختلال بینایی خفیف تا متوسط 76/2 و خطر نسبی وابستگی در ابتلا به اختلال شنوایی خفیف تا متوسط برابر 5/1 بود. بیشترین خطر نسبی وابستگی وقتی بود که هر دو آسیب به طور توأم وجود داشت (خطر نسبی=85/2). آسیب شنوایی بر تعادل بی تاثیر و آسیب بینایی هر چند خفیف، بر تعادل تاثیرگذار بود (p>0.001) توام شدن دو آسیب شنوایی و بینایی بر تعادل تاثیرگذار بود (p>0.001)، ولی باعث افزایش اختلال در تعادل نسبت به آسیب یک حس به تنهایی نشد. نتیجه گیری: کاهش شنوایی ناشی از کهولت حتی اگر در حد خفیف تا متوسط باشد، بر فعالیتهای روزمره زندگی تاثیرگذار است، اما این میزان کاهش شنوایی بر تعادل سالمندان تاثیرگذار نیست، مگر آن که با اختلال بینایی توأم باشد.

هدف: این مطالعه به منظور مقایسه تاثیر سه رویکرد درمانی بوبت، آموزش نمونشی و آموزش به والدین بر فعالیتهای روزمره زندگی کودکان فلج مغزی 5-3 ساله آموزش پذیر انجام گرفت.روش بررسی: در این مطالعه شبه تجربی و مداخله ای که به صورت قبل و بعد انجام شد، جامعه هـدف کودکان فلج مغزی 5-3 سال شهر تهران و نمونه های در دسترس کودکان مراجعه کننده به کلینیک های بنیاد توانبخشی ولعیصر (عج) بودند که از بین آنها 45 کودک که شرایط ورود به مطالعه را داشتند، با در نظر گرفتن شرایط همگنی (سن، جنس، هوشبهر و نوع اختلال) به صورت ساده و هدفمند انتخاب و به روش تصادفی ساده به سه گروه 15 نفره تخصیص یافته و مداخلات درمانی بوبت، آموزش نمونشی و آموزش به والدین بر روی آنها صورت گرفت. ابزارهای مورد استفاده شامل آزمونهای گودیناف جهت تعیین میزان هوشبهر و آمـوزش پـذیر بودن کودکان و گـزارش ارزیابی پیشرفـت مـددجو (CDER) جهت ارزیابی عملکرد فعالیت های روزمره زندگی (ADL) بودند. تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از آزمونهای آماری ویلکاکسون، کروسکال– والیس و من- ویتنی انجام شد.یافته ها: هر سه گروه پیشرفت معنی داری در انجام فعالیتهای روزمره زندگی بعد از انجام مداخلات نسبت به قبل از آن داشتند (P<0.001). تفاوت معنی داری بین سه گروه از لحاظ عملکرد کل ADL وجود داشته (P<0.001) و روشهای درمانی به ترتیب اثرگذاری عبارت بودند از: آموزش نمونشی، آموزش به والدین و بوبت. رابطه معنی داری بین اختلاف عملکرد سه گروه، در 13 خرده مهارت از 17 خرده مهارت فعالیتهای روزمره زندگی وجود داشت (P<0.05).نتیجه گیری: رویکردهای بوبت، آموزش نمونشی و همچنین آموزش به والدین موجب پیشرفت مهارتهای فعالیتهای روزمره زندگی می شوند، اما در رویکرد درمانی آموزش نمونشی، تاکید بر آموزشهای گروهی به مددجویان، سبب بهبود بیشتر تعاملات اجتماعی و ارتباطی و همچنین وجود برنامه و آموزشهای عملی، باعث پیشرفت آنها در انجام مهارتهای روزمره زندگی می گردد.